شیر برقی 2/2

✅ شیر برقی پنوماتیک (Solenoid Valve) چیست؟

شیر برقی یا Solenoid Valve یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم‌های پنوماتیک و اتوماسیون صنعتی است که وظیفه کنترل مسیر جریان هوای فشرده را به‌عهده دارد. عملکرد این شیرها به‌صورت الکتریکی و با استفاده از یک سیم‌پیچ (سلونوئید) انجام می‌شود که با دریافت جریان برق، باز یا بسته شدن مسیر هوا را کنترل می‌کند.

⸻

⚙️ نحوه عملکرد شیر برقی:

درون شیر برقی یک سیم‌پیچ مغناطیسی (solenoid coil) وجود دارد. وقتی جریان برق به این سیم‌پیچ وارد می‌شود، میدان مغناطیسی ایجاد شده باعث حرکت یک پیستون یا میله فلزی (پلانجر) در داخل شیر می‌شود. این حرکت باعث باز یا بسته شدن مسیر جریان هوا یا گاز می‌گردد.
• برق قطع باشد → مسیر بسته است (معمولاً)
• برق وصل شود → مسیر باز می‌شود

(این حالت برای شیر Normally Closed صادقه؛ در مقابل شیر Normally Open هم داریم که حالت پیش‌فرضش بازه)

⸻

🔢 انواع شیر برقی بر اساس عملکرد:
1. شیر برقی 2/2 (دو راهه – دو وضعیت):
فقط باز یا بسته؛ مناسب برای قطع و وصل ساده جریان
2. شیر برقی 3/2 (سه راهه – دو وضعیت):
معمولاً در جک‌های یک‌طرفه یا فرمان‌دهی اولیه کاربرد دارد
3. شیر برقی 5/2 (پنج راهه – دو وضعیت):
رایج‌ترین نوع در سیستم‌های پنوماتیک برای کنترل جک‌های دوطرفه
4. شیر برقی 5/3 (پنج راهه – سه وضعیت):
دارای حالت میانی – امکان توقف جک در وسط مسیر

⸻

🔌 انواع تحریک در شیر برقی:
• Mono-stable (تک‌ضربه‌ای): فقط یک بوبین دارد، در صورت قطع برق به حالت اولیه برمی‌گردد
• Bi-stable (دوضربه‌ای): دو بوبین دارد و موقعیت را حفظ می‌کند حتی اگر برق قطع شود (تا فرمان بعدی)

⸻

🔩 اجزای اصلی شیر برقی:
1. بوبین (Coil): سیم‌پیچ مغناطیسی
2. پلانجر (Piston or Plunger): قطعه فلزی متحرک داخل شیر
3. بدنه شیر: معمولاً از آلومینیوم یا برنج ساخته می‌شود
4. ورودی، خروجی و خروجی تخلیه (Port A, B, R): مسیرهای اتصال هوا
5. اتصالات رزوه‌ای یا فشاری: برای اتصال به شلنگ یا سیستم

⸻

📍 جنس و ولتاژ شیر برقی:
• جنس بدنه: آلومینیوم، برنج، استیل (بسته به نوع سیال و محیط)
• ولتاژ بوبین‌ها: 12V DC، 24V DC، 24V AC، 220V AC (بسته به سیستم برق صنعتی)

⸻

🧰 کاربردهای شیر برقی:
• کنترل حرکت جک‌های پنوماتیکی
• کنترل هوای فشرده در خطوط تولید
• تجهیزات بسته‌بندی و پرکن
• سیستم‌های اتوماسیون، ابزار دقیق، ماشین‌آلات صنعتی
• شیرهای آب، بخار، گاز و سیالات دیگر در مدل‌های خاص

⸻

✅ مزایای شیر برقی:
• واکنش سریع به فرمان الکتریکی
• کنترل دقیق و خودکار جریان
• سازگار با PLC و سیستم‌های کنترلی
• نصب آسان و طراحی جمع‌وجور
• مناسب برای محیط‌های پرسرعت، پرتکرار و خودکار